ΟΙ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ
Τα κοινωνικά δίκτυα μεταξύ των χαρακτήρων στην Οδύσσεια του Ομήρου είναι αξιοσημείωτα παρόμοια με πραγματικά σημερινά κοινωνικά δίκτυα.Αυτό δείχνει ότι η ιστορία είναι βασισμένη τουλάχιστον εν μέρει σε πραγματικά γεγονότα λένε οι ερευνητές.
Δέκα χρόνια πριν, λίγοι άνθρωποι θα είχαν ακούσει για ένα κοινωνικό δίκτυο. Σήμερα, το Facebook, το Twitter και το LinkedIn διαπερνούν τις ζωές μας. Μας δείχνουν πώς μπορούμε συνδεόμαστε μεταξύ μας και πώς ευρύτερα να τοποθετούμαστε μέσα στην κοινωνία. Αυτό που συναρπάζει τους επιστήμονες είναι ότι οι γενικές ιδιότητες των κοινωνικών δικτύων φαίνεται να είναι αναλλοίωτες, ανεξάρτητα από το πού αναφύονται. Για παράδειγμα, μία από τις αξιοσημείωτες ιδιότητες των κοινωνικών δικτύων είναι ότι έχουν τα χαρακτηριστικά ενός μικρόκοσμου. Αυτό σημαίνει ότι είναι δυνατόν να πάει κάποιος από το ένα μέρος ενός δικτύου σε οποιοδήποτε άλλο μέρος με ένα μικρό αριθμό βημάτων ( από αυτό προέρχεται η φράση «έξι βαθμοί διαχωρισμού» ).Αυτό ήταν εντελώς απρόσμενο και αντίθετο με κάθε πρόβλεψη όταν ανακαλύφθηκε στη δεκαετία του 1960 από τον αμερικανικό κοινωνικό ψυχολόγο Stanley Milgram. Αλλά είναι η αλήθεια σήμερα από το Facebook και το Twitter, όπως και για την κοινωνία στην οποία ο Milgram έκανε τα πειράματα του. Σήμερα, ο PJ Miranda στο Ομοσπονδιακό Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Παρανά στη Βραζιλία και κάποιοι φίλοι του μελετούν το κοινωνικό δίκτυο μεταξύ των χαρακτήρων στο αρχαίο ελληνικό ποίημα του Ομήρου, την Οδύσσεια. Το συμπέρασμά τους είναι ότι αυτό το κοινωνικό δίκτυο φέρει αξιοσημείωτες ομοιότητες με το Facebook, το Twitter και τα παρόμοια και ότι αυτό μπορεί να προσφέρει μια σημαντική ένδειξη για την προέλευση αυτής της αρχαίας ιστορίας.
Ο Miranda και η παρέα του πιστεύουν ότι κάθε χαρακτήρας στην Οδύσσεια λειτουργεί ως κομβικό σημείο στο δίκτυο. Λένε ότι υφίσταται σύνδεσμος μεταξύ των δύο χαρακτήρων όταν θα συναντηθούν στην ιστορία, όταν μιλούν απευθείας ο ένας στον άλλο, αναφέρουν ο ένας τον άλλο σε ένα τρίτο χαρακτήρα ή όταν είναι ούτως ή άλλως σαφές ότι ξέρουν ο ένας τον άλλον.Κατά την ανάλυση της Οδύσσειας, εντόπισαν 342 μοναδικούς χαρακτήρες και πάνω από 1.700 οι σχέσεις μεταξύ τους.Έχοντας κατασκευάσει το κοινωνικό δίκτυο, εξέτασαν στη συνέχεια την δομή του.
« Το Κοινωνικό δίκτυο της Οδύσσειας είναι ένας μικρός κόσμος, ιδιαίτερα συγκεντρωμένος, ελαφρώς ιεραρχικός και ανθεκτικός σε τυχαίες επιθέσεις», λένε.Αυτό που είναι ενδιαφέρον σχετικά με αυτό το συμπέρασμα είναι τα ίδια χαρακτηριστικά αναφύονται στο πλαίσιο των κοινωνικών δικτύων στον πραγματικό κόσμο.Λένε ότι αυτό είναι μια καλή απόδειξη ότι η Οδύσσεια βασίζεται, τουλάχιστον εν μέρει, σε ένα πραγματικό κοινωνικό δίκτυο και έτσι πρέπει να είναι ένα μίγμα μύθου και πραγματικότητας.Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που οι ερευνητές εξετάζουν τα κοινωνικά δίκτυα σε συνδυασμό με τα αρχαία κείμενα.
Πέρυσι, οι ερευνητές ανέλυσαν τρεις αφηγήσεις στην Ιλιάδα αυτό τον τρόπο-Ομήρου, την αρχαία αγγλική ιστορία Beowulf και το ιρλανδικό έπος Tain Bo Cúailnge.Ανακάλυψαν ότι, ενώ τα δίκτυα που συνδέονται με Beowulf και την Ιλιάδα είχαν πολλές από τις ιδιότητες των πραγματικών κοινωνικών δικτύων, το δίκτυο που συνδέεται με Tain ήταν λιγότερο ρεαλιστικό.Αυτό τους οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι κοινωνίες που περιγράφονται στην Ιλιάδα και Beowulf στηρίζονται πιθανώς σε αληθινά γεγονότα , ενώ το Tain εμφανίζεται πιο τεχνητό.Ο Miranda λέει ότι πιθανότατα και η Οδύσσεια στηρίζεται σε αληθινά γεγονότα.
Επειδή το κοινωνικό δίκτυο της Οδύσσειας έχει πολλές ομοιότητες με πραγματικά κοινωνικά δίκτυα, είναι πιθανόν να βασίζεται στον πραγματικό κόσμο. Πράγματι, υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι ορισμένα από τα γεγονότα που περιγράφονται τόσο στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια έλαβαν πράγματι χώρα. Αυτό είναι ένα νέο και ενδιαφέρον τεστ που δίνει μια σημαντική εικόνα για την ιστορία αυτών των αρχαίων κειμένων.Επίσης, μας υπενθυμίζει ότι δεν έχει σημασία πόσο διαφορετική η κοινωνία μας μπορεί να φαίνεται ότι είναι από αυτές που υπήρχαν πριν από πολλούς αιώνες, έχουν επίσης αξιοσημείωτες ομοιότητες.
Πράγματι, αν ο Μίλγκραμ ήταν σε θέση να επαναλάβει τα πειράματα του μικροκόσμου του στην αρχαία Ελλάδα, θα έπαιρνε κατά πάσα πιθανότητα το ίδιο αποτέλεσμα. Και ο Όμηρος αναμφίβολα θα ένοιωθε σαν στο σπίτι του στο Facebook.
Μετάφραση επιμέλεια
Περί Ανέμων και Αιόλων 
Κατωτέρω παρατίθεται η σχετική έρευνα από την ιστοσελίδα του Παν/μίου Κορνέλλ των Η.Π.Α.,τομέας Φυσικής,υποτομέας «Φυσική και Κοινωνία» με τίτλο
«Analysis of communities in a mythological social network»
δηλ. ανάλυση κοινοτήτων σε ένα μυθολογικό κοινωνικό δίκτυο.
Το άρθρο με λίγα λόγια αναφέρει ότι εκτος απο την μεγάλη πολιτιστική,φιλοσοφική ιστορική και λογοτεχνική αξία των έργων του Ομήρου για τον πολιτισμένο κόσμο,υπάρχει και μια άλλη παράμετρος.Χρησιμοποιώντας μεθόδους προωθημένης θεωρίας δικτύων βρέθηκε ότι τα κοινωνικά δίκτυα στην Οδύσσεια αντιστοιχούν εν μέρει σε πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις.Αυτό συμφωνεί με αντίστοιχα ευρήματα για την Ιλιάδα και σημαίνει ότι τα έπη περιγράφουν εν μέρει πραγματικα ιστορικά γεγονότα,άποψη που ενισχύεται και απο πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις.
Physics > Physics and Society
Analysis of communities in a mythological social network
Pedro J. Miranda, Murilo S. Baptista, Sandro E. de S. Pinto
(Submitted on 11 Jun 2013 (v1), last revised 19 Jun 2013 (this version, v2))
The intriguing nature of classical Homeric narratives has always fascinated the occidental culture contributing to philosophy, history, mythology and straight forwardly to literature. However what would be so intriguing about Homer’s narratives’ At a first gaze we shall recognize the very literal appeal and aesthetic pleasure presented on every page across Homer’s chants in Odyssey and rhapsodies in Iliad. Secondly we may perceive a biased aspect of its stories contents, varying from real-historical to fictional-mythological. To encompass this glance, there are some new archeological finding that supports historicity of some events described within Iliad, and consequently to Odyssey. Considering these observations and using complex network theory concepts, we managed to built and analyze a social network gathered across the classical epic, Odyssey of Homer. Longing for further understanding, topological quantities were collected in order to classify its social network qualitatively into real or fictional. It turns out that most of the found properties belong to real social networks besides assortativity and giant component’s size. In order to test the network’s possibilities to be real, we removed some mythological members that could imprint a fictional aspect on the network. Carrying on this maneuver the modified social network resulted on assortative mixing and reduction of the giant component, as expected for real social networks. Overall we observe that Odyssey might be an amalgam of fictional elements plus real based human relations, which corroborates other author’s findings for Iliad and archeological evidences.
Subjects: Physics and Society (physics.soc-ph); Social and Information Networks (cs.SI); Adaptation and Self-Organizing Systems (nlin.AO)
Cite as: arXiv:1306.2537 [physics.soc-ph]
(or arXiv:1306.2537v2 [physics.soc-ph] for this version)
Submission history
From: Sandro Ely de Souza Pinto [view email]
[v1] Tue, 11 Jun 2013 14:34:41 GMT (170kb)
[v2] Wed, 19 Jun 2013 14:02:34 GMT (170kb)
http://arxiv.org/abs/1306.2537