Το σπίτι του στην οδό Πανεπιστημίου, γνωστό και ως Ιλίου Μέλαθρον (σπίτι της Τροίας) αποτελεί ένα από τα εμβληματικότερα οικοδομήματα του Ερνέστου Τσίλερ και στεγάζει σήμερα το Νομισματικό Μουσείο.
Ο άνθρωπος που ένωσε τον μύθο με την ιστορία και αποκάλυψε πως η Τροία και τα έπη του Ομήρου δεν ήταν ένα απλό παραμύθι. Σημαντικός αρχαιολόγος και πρωτοπόρος για την εποχή του, ο Ερρίκος Σλήμαν, με τις ανακαλύψεις του βοήθησε να καθιερωθεί ένα ιστορικό υπόβαθρο για τις ιστορίες και τους μύθους που τραγούδησαν ο Όμηρος και ο Βιργίλιος.
Ο μεγάλος αρχαιολόγος γεννήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 1822 στη πόλη Νοϋμπούκοφ του Μεκλεμβούργου Σβέριν, σε μια φτωχή οικογένεια έτσι ώστε να αναγκαστεί να αφήσει τις σπουδές του στην γυμναστική και να δουλέψει σε παντοπωλείο. Αποφάσισε να μεταβεί στην Βενεζουέλα , για μια καλύτερη τύχη, όμως το πλοίο που επιβιβάστηκε ναυάγησε και βρέθηκε στο Αμστερνταμ, όπου μετά από πολλές στερήσεις κατάφερε να βρει δουλεία σε εμπορικό οίκο. Η εμπειρία του αυτή του έδωσε συμπληρωματικές γνώσεις στην μόρφωσή του, ενώ παράλληλα έμαθε διαφορές ξένες γλώσσες. Το 1848 ο Σλήμαν φθάνει στην Αγία Πετρούπολη ως αντιπρόσωπος εμπορικού γραφείου όπου και αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα, με δικό του εμπορικό οίκο, ο οποίος κατά το 1854 του απέδιδε ετήσιο εισόδημα 250.000 φράγκων. Θαυμάζοντας όμως από μικρός τις διάφορες ιστορίες της Ελληνικής Μυθολογίας και ιδιαίτερα τα αναφερόμενα στο Τρωικό πόλεμο, σπούδασε στη Πετρούπολη αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα, και το 1859 επισκέπτεται για πρώτη φορά την Ελλάδα.
Το 1864 επανήλθε και αφoύ περιηγήθηκε διάφορα μέρη πέρασε στην Μικρά Ασία, φθάνοντας μέχρι την Ινδία, την Κίνα και την Ιαπωνία. Στη συνέχεια επέστρεψε στο Παρίσι όπου και σπούδασε επί διετία αρχαιολογία. Το 1868 έρχεται για τρίτη φορά στην Ελλάδα οπότε και νυμφεύθηκε τη Σοφία Εγκαστρωμένου με την οποία απέκτησε την Ανδρομάχη Σλήμαν (1871 – 1962), σύζυγο του Λέοντος Μελά.
Η ανασκαφή της Τροίας, ήταν η πιο διάσημη στην πορεία του, μετά τις ανασκαφές του στην Ιθάκη, όπου αναζητούσε το παλάτι του Οδυσσέα το 1870. Στην Ιθάκη έφερε στην επιφάνεια αρκετές (20) τεφροδόχους, ένα θυσιαστικό εγχειρίδιο, ένα πήλινο ειδώλιο αρχαίας θεάς και άλλα μικρότερης σημασίας ευρήματα, αλλά όχι το ανάκτορο του Οδυσσέα. Έτσι, στράφηκε προς την αναζήτηση της Τροίας και έφυγε για τα Δαρδανέλλια. Εκεί ξεκίνησε αμέσως ανασκαφές, που του απέδωσαν τα ερείπια ενός ανακτόρου, αλλά όχι τα ευρήματα που αναζητούσε. Επέστρεψε για μικρό χρονικό διάστημα στην Ελλάδα, όπου παντρεύτηκε την Σοφία Εγκαστρωμένου και έπειτα γύρισε στο Χισαρλίκ. Οι Οθωμανοί του επέτρεψαν να συνεχίσει τις ανασκαφές με αντάλλαγμα τις πέτρες που ξέθαβε, όμως σύντομα θα χαρακτηριστεί προσωρινή αποτυχία γιατί η οθωμανική κυβέρνηση ήταν απρόθυμη να δώσει άδεια, όμως δεν το έβαλε κάτω. Στις 30 Μαΐου 1873 οι προσπάθειες του απέδωσαν και συνέχισε τις ανασκαφές του, αφού πρώτα είχε υποσχεθεί να δώσει τον μισό (και ισως παραπάνω) θησαυρό που θα έβρισκε. Τότε έγινε η μεγάλη του ανακάλυψη. Ανάμεσα στα ευρήματα του χώρου που ανέσκαψαν προσωπικά ο Ερρίκος και η Σοφία -δίνοντας άδεια σε όλο το προσωπικό για να μη διαρρεύσει ευρύτερα το μυστικό- υπήρχαν μια ορειχάλκινη ασπίδα, μια χύτρα, ένα αργυρό αγγείο, ένα ορειχάλκινο αγγείο, ένα χρυσό, δύο χρυσά κύπελλα, ένα μικρό κύπελλο από ήλεκτρο, δύο χρυσά διαδήματα, 56 χρυσά σκουλαρίκια και 8.750 χρυσά δαχτυλίδια και κουμπιά. Ο θησαυρός απεκρύβη και διασκορπίστηκε σε φίλους σε όλη την Ελλάδα, για να μην μπορεί να τον διεκδικήσει η οθωμανική ή η ελληνική κυβέρνηση.
Μετά τη ρήξη με την οθωμανική κυβέρνηση ο Σλήμαν «έταξε» τον θησαυρό στην ελληνική κυβέρνηση με αντάλλαγμα να του δοθεί επίσημη άδεια για την ανασκαφή των Μυκηνών. Η ελληνική κυβέρνηση του έδωσε ναι μεν, την άδεια για να ξεκινήσει, αλλά αρνήθηκε τον θησαυρό. Εξαιτίας της αφθονίας των χρυσών τέχνεργων που ανακάλυψε, θεώρησε πως είχε βρει τα σώματα του Αγαμέμνονα, της Κασσάνδρας, της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου.
Όταν ο Σλήμαν συνάντησε την Τροία, ….η κλεμμένη ομορφιά Ελένη αρχίζει να επιστρέφει στον Μενέλαο και στον Ελληνικό Λαό με την ανθρωπιά
Περί Ανέμων και Αιόλων 