και ομιλούντα ύδατα
Το Τμήμα Κλασικών Σπουδών του University College of London σας δίνει την ευκαιρία να ζήσετε για λίγο μια εμπειρία της αρχαιότητας: να ρωτήσετε ένα μαντείο ό,τι θέλετε.
Η προοπτική είναι ιδιαιτέρως θελκτική και νομίζω ότι δύσκολα μπορεί κανείς να αντισταθεί να ρωτήσει Ό,ΤΙ θέλει. Προειδοποιούμε όμως. Τα μαντεία ήταν διάσημα για τις διφορούμενες απαντήσεις τους.
Ακολουθήστε το σύνδεσμο ΕΔΩ
Με αφορμή το διαδικτυακό μαντείο του UCL, ιδού μερικές πληροφορίες για το σπουδαιότερο αρχαίο ελληνικό μαντείο, το μαντείο των Δελφών. Σύμφωνα με τον Ομηρικό ύμνο στον Απόλλωνα, ο θεός κατέβηκε από τον Όλυμπο στη γη και αναζητούσε το κατάλληλο μέρος για να ιδρύσει το πρώτο μαντείο για τους ανθρώπους, ώσπου έφτασε στην περιοχή των Δελφών και εκεί έβαλε τα θεμέλια του ναού του. Σύμφωνα με την παράδοση εδώ υπήρχε παλιότερο μαντείο της Γής ή του Ποσειδώνα. Ύστερα ο Απόλλωνας σκότωσε με τις σαΐτες του ένα τεράστιο φίδι, τον Πύθωνα, που είχε αφανίσει τους κατοίκους της περιοχής και το άφησε να σαπίσει στον ήλιο. Έτσι έλαβε την προσωνυμία Πύθιος.
Έπειτα ο θεός αναζήτησε τους ανθρώπους που θα λειτουργούσαν το ιερό του. Μεταμορφώθηκε σε δελφίνι (Απόλλων Δελφίνιος) και οδήγησε ένα πλοίο που ταξίδευε από την Κνωσό προς την Πύλο μέχρι το λιμάνι της Κίρρας, το επίνειο των Δελφών. Οι Κρήτες έμποροι έγιναν οι πρώτοι ιερείς του μαντείου, αλλά η ίδια η διαδικασία της μαντείας γινόταν πάντοτε από γυναίκες.
Ο Πύθιος Απόλλων σπένδει με μια φιάλη μπροστά σε ένα κοράκι.
Κύλικα του Ζωγράφου του Πιστόξενου, 5ος αι. π.Χ., Μουσείο Δελφών
Το μαντείο των Δελφών διαδραμάτισε καθοριστικό ιστορικό ρόλο σε πλείστα πολιτικά ζητήματα. Το συμβουλεύονταν οι πόλεις-κράτη για θεμελιώδη κρατικά ζητήματα, όπως ήταν η ίδρυση αποικιών, και έγινε διάσημο επειδή έδινε αποτελεσματικές συμβουλές, αν και οι χρησμοί του ήταν κατά κανόνα διπλής ανάγνωσης και ενίοτε όχι αντικειμενικοί.
Όταν το 548 π.Χ. ο ναός του Απόλλωνα κάηκε, ανοικοδομήθηκε με την οικονομική ενίσχυση και των Αλκμεωνιδών, μιας σημαντικής Αθηναϊκής οικογένειας που βρισκόταν σε εξορία. Έκτοτε, κάθε φορά που οι Σπαρτιάτες ζητούσαν χρησμό, λάμβαναν την απάντηση ότι πρέπει να απελευθερώσουν την Αθήνα από τους Πεισιστρατίδες τύραννους.
Η αντικειμενικότητα του μαντείου δέχτηκε περαιτέρω πλήγματα μετά την εισβολή των Περσών στην Ελλάδα, καθώς το μαντείο σε αρκετές περιπτώσεις παραινούσε τις ελληνικές πόλεις να μην αντισταθούν στον εισβολέα.
Στο ναό δίνονταν χρησμοί εννιά φορές το χρόνο. Αρχικά δινόταν μία φορά, την ημέρα των γενεθλίων του Απόλλωνα, αργότερα όμως καθιερώθηκε να δίνονται κάθε μήνα, εκτός από τους μήνες του χειμώνα, οπότε ο Απόλλωνας υποτίθεται ότι έλειπε επισκεπτόμενος τη χώρα των Υπερβορείων.
Παράσταση σπονδής σε βωμό. Αττική ερυθρόμορφη κύλικα από το Vulci, έργο του Μάκρωνος,
5ος αι. π.χ. Μουσείο του Λούβρου.
Συνέχεια →